رسانه‌های مستقل هلند و بلژیک در گزارشی تحقیقی اعلام کردند سهامداران اروپایی دیجیکالا برخلاف ادعای خود، کماکان با افراد داخل ایران رابطه مالی دارند. این رسانه‌ها با اشاره به نقش سپاه در اقتصاد ایران، حیات شرکتی مانند دیجیکالا را بدون دخالت نظام جمهوری اسلامی غیرممکن دانستند.
بخش‌های مختلف این گزارش در روزنامه اقتصادی فایننشال داخبلاد هلند، یک هفته‌نامه هلند (De Groene Amsterdammer) و یک روزنامه هلندی‌زبان بلژیک (De Tijd) منتشر شده است.
این گزارش به شرکت بحث‌برانگیز سرمایه‌گذاری اینترنتی بین‌المللی (IIIC) در هلند می‌پردازد که سرمایه‌گذاران پشت پرده آن، مجموعه‌ای از افراد و گروه‌هایی هستند که طی سال‌های گذشته همه تلاش خود را برای پنهان ماندن از دید عموم به کار برده‌اند.
شرکت سرمایه‌گذاری اینترنتی بین‌المللی و سرمایه‌گذارانش از سال ۲۰۱۶ تا امروز حدود ۲۷۰ میلیون یورو در دو شرکت شرکت دیجیکالا و مجموعه هزاردستان (مالک شرکت‌های کافه‌بازار و دیوار) در ایران سرمایه‌گذاری کرده‌اند.
در واقع شرکت سرمایه‌گذاری اینترنتی بین‌المللی به سرمایه‌گذارانش این اطمینان را داده که به دور از تحریم‌های ایالات متحده و اروپا بتوانند با مخفی‌کاری در ایران سرمایه‌گذاری کنند. آن‌ها البته برای این مخفی‌کاری‌ها توجیه دارند. این سرمایه‌گذاران تاکید کرده‌اند که نمی‌خواهند «بازیچه‌ای برای جنگ تبلیغاتی بین مخالفان و مدافعان نظام» باشند.
مخالفان نظام در ماه‌های گذشته با راه‌اندازی کارزار تحریم دیجیکالا، این شرکت را به ارتباط با سپاه و ارسال اطلاعات کاربران به این نهاد حکومتی متهم کرده‌اند.
گزارش تحقیقاتی منتشر شده تاکید می‌کند با وجود آنکه سرمایه‌گذاران شرکت سرمایه‌گذاری اینترنتی بین‌المللی از مستقل بودن دیجیکالا اطمینان دارند اما کارشناسان احتمال رابطه مالی و نفوذ سپاه در این شرکت را بسیار محتمل می‌دانند.
شرکت سرمایه‌گذاری اینترنتی بین‌المللی به درخواست مارک ون کامپن جونیور، متخصص در حوزه صندوق‌های سهام خصوصی، تاسیس شده است. این شرکت تعاونی را پدر سالمند و بازنشسته او در سال ۲۰۱۵ راه‌اندازی کرده و مشترکا با یک شرکت دیگر (PraxisIFM)آن را مدیریت می‌کند. حساب بانکی این شرکت نیز در سوئیس و در بانک هیندوجا (Hinduja) قرار دارد؛ از معدود بانک‌های اروپایی که هنوز با ایران کار می‌کند.
همزمان با امضای توافق‌نامه برجام در اوایل سال ۲۰۱۵ که امیدها را برای گشایش اقتصادی در ایران افزایش داده بود، شرکت سرمایه‌گذاری اینترنتی بین‌المللی در حال آماده‌سازی برای تزریق صدها میلیون یورو پول به ایران بود، با این امید که بتواند چند برابر آن را از این بازار نوظهور برداشت کند.
سرمایه‌گذاران شرکت سرمایه‌گذاری اینترنتی بین‌المللی تمایل چندانی برای عمومی‌سازی سرمایه‌گذاری در ایران ندارند.
اما گزارش تحقیقاتی منتشر شده به اسناد مختلفی دست پیدا کرده که برخی از این مجموعه‌های دخیل در این سرمایه‌گذاری‌ها را مشخص می‌کند. به جز سعید رحمانی خضری، آرین بکر (Arjan Bakker)کارآفرین هلندی و یک شرکت سوئدی(Pomegranate ) که پیش از این نیز به عنوان سرمایه‌گذاران شرکت سرمایه‌گذاری اینترنتی بین‌المللی شناخته می‌شدند، چند مجموعه سرمایه‌گذار دیگر نیز طی این تحقیقات شناسایی شده‌اند.
گروهی از سرمایه‌گذاران بریتانیایی در شرکت Pistachio در لوکزامبورگ، شرکت ورلینوست که متعلق به یکی از ثروتمندترین خانواده‌های بلژیک است و خانواده اسپولبرخ سهامدار عمده شرکت آبجوسازی انهایزر-بوش اینبیف، از جمله سرمایه‌گذاران شناسایی‌شده در شرکت سرمایه‌گذاری اینترنتی بین‌المللی هستند.
سرمایه‌گذاری در ایران برای شرکتی مانند ورلینوست که در ایالات متحده نیز فعال است بسیار حساسیت‌برانگیز است و هرچند که سرمایه‌گذاری در ایران با تحریم‌های اروپا منافاتی ندارد اما این شرکت به دقت این ارتباط را پنهان کرده است.
بر اساس این گزارش، تمام این سرمایه‌گذاری‌های انجام شده در ایران به واسطه سعید رحمانی خضری و تلاش او برای متقاعدسازی دیگر سرمایه‌گذاران صورت گرفته است.
او که خود به عنوان شهروند بریتانیا در سال ۲۰۱۱ شرکت سرآوا را در ایران تاسیس کرد، از ابتدا سعی داشت تا در حوزه استارتاپ‌های ایرانی سرمایه‌گذاری کند. هدف از تاسیس شرکت تعاونیسرمایه‌گذاری اینترنتی بین‌المللی هم این بود تا روند مدیریت و ارسال سرمایه به کشور با توجه به تحریم‌های اقتصادی تسهیل شود.
سعید رحمانی به این رسانه‌ها گفته است که در ایران به جاسوسی برای به دولت‌های خارجی متهم شده است و به همین خاطر نمی‌تواند به ایران برگردد. جمهوری اسلامی در سال ۲۰۲۱ نیز عماد شرقی، مدیر امور خارجی سرآوا را با اتهام مشابهی بازداشت و زندانی کرده است.
در ابتدا شرکت سرمایه‌گذاری اینترنتی بین‌المللی، شعبه بین‌المللی سرآوا به حساب می‌آمد. اما بعد از آنکه دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۸ تصمیم به خروج از برجام گرفت، تمام رشته‌های سرمایه‌گذاری‌های خارجی پنبه شد.
این دو شرکت نیز به سرعت از یکدیگر جدا شدند. همزمان سهامداران ایرانی شرکت سرمایه‌گذاری اینترنتی بین‌المللی نیز سهامشان را به دیگر اعضای این صندوق واگذار کردند. با این کار اگر سرآوا در ایران تحریم شود، شرکت سرمایه‌گذاری اینترنتی بین‌المللی و سرمایه‌گذارانش در امان می‌مانند.
با این حال تحقیقات نشان می‌دهد این دو شرکت هنوز هم با هم مراوده مالی دارند.
به عنوان مثال یکی از اعضای هیئت مدیره سرآوا در فهرست حقوقو دستمزد شرکت سرمایه‌گذاری اینترنتی بین‌المللی قرار دارد، برخی کارمندان سابق سرآوا کماکان از شرکت سرمایه‌گذاری اینترنتی بین‌المللی مبالغی دریافت می‌کنند و علی فیاض بخش، مدیرعامل فعلی سرآوا نیز در نقش نماینده شرکت سرمایه‌گذاری اینترنتی بین‌المللی در جلسات هیئت مدیره این شرکت حاضر می‌شود.
این تحقیقات فیاض بخش را که از سال ۲۰۲۰ مدیرعامل سرآوا شده است، شخصیتی نزدیک به حلقه نظام معرفی می‌کند. او قبلا در هیئت مدیره یک شرکت سرمایه‌گذاری وابسته به علی خامنه‌ای فعال بوده و همچنین رئیس هیئت مدیره یک شرکت مخابراتی تحت کنترل سپاه پاسداران بوده است.
با وجود آنکه دو شرکت سرآوا و شرکت سرمایه‌گذاری اینترنتی بین‌المللی به دلیل وجود تحریم‌ها تلاش دارند تا روی کاغذ از هم فاصله بگیرند اما شواهد نشان می‌دهد جمهوری اسلامی به دنبال آن است تا به ساختار آن‌ها نفوذ کند.
دو شرکت سرآوا و شرکت سرمایه‌گذاری اینترنتی بین‌المللی بیش از ۵۰ درصد سهام دیجیکالا را در اختیار دارند. هر دوی این شرکت‌ها در سال‌های گذشته حواشی زیادی داشته‌اند.
یکی از این حواشی که موجب تشکیک در وابستگی شرکت‌های زیرمجموعه آن‌ها به رژیم ایران شده، حضور برخی افراد در ساختار هیئت مدیره آن‌ها است.
علاوه بر علی فیاض بخش، احمد فیاض بخش که از چهره‌های امنیتی‌حکومتی به حساب می‌آید از جمله اعضای هیئت مدیره سرآوا بوده است؛ فردی که در کارنامه کاری‌اش مدیرعاملی شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی (شستا)، معاونی نیروگاهی سازمان انرژی اتمی ایران و معاونت خودکفایی سپاه به چشم می‌خورد.
وزارت امور خارجه هلند در پاسخی کتبی به هفته‌نامه هلندی درباره این تحقیقات گفته است منعی در خصوص تجارت با ایران وجود ندارد اما تجارت مستقیم یا غیر مستقیم با سپاه پاسداران ممنوع است.
هلند تاکید کرده است که افراد و شرکت‌ها باید از قوانین تحریمی علیه ایران پیروی کنند و از ساختارهای پنهان‌کارانه برای جلوگیری از تحریم بپرهیزند.
No comments:
Post a Comment